الرئيسية / مقالات صحفية / جريدة الوفد / السيرك‏ ….. ‏والانتخابات‏ ‏الجارية

السيرك‏ ….. ‏والانتخابات‏ ‏الجارية

الوفد: 18-3-1987

السيرك‏ ….. ‏والانتخابات‏ ‏الجارية

حين‏ ‏نبهنى ‏أحدهم‏ ‏أن‏ ‏قرأ‏ ‏اسمى ‏فى ‏الصفحة‏ ‏الأولى ‏من‏ ‏المقالة‏ ‏الافتتاحية‏ ‏لإحدى ‏الصحف‏ ‏اليومية‏ ‏الحكومية‏ ‏المجهولة‏ ‏تعجبت‏، ‏ثم‏ ‏حين‏ ‏تماديت‏ ‏فى ‏القراءة‏ ‏أسفت‏، ‏وحين‏ ‏أنهيت‏ ‏القراءة‏ ‏تحسرت‏، ‏ثم‏ ‏رحت‏ ‏أحمد‏ ‏الله‏ ‏واستغفره‏، ‏وادعو‏ ‏للكاتب‏ ‏بنور‏ ‏البصيرة‏ ، ‏وكمال‏ ‏الفهم‏، ‏وغفران‏ ‏الذنب‏، ‏ولم‏ ‏أجد‏ ‏فيما‏ ‏كتب‏ ‏ما‏ ‏يستحق‏ ‏الرد‏ ‏أصلا‏، ‏فقد‏ ‏وصفنى ‏الكاتب‏ ‏بما‏ ‏تصور‏، ‏وعلق‏ ‏على ‏ما‏ ‏لم‏ ‏أكتب‏ ‏لأنه‏ ‏قرأ‏ ‏نصف‏ ‏الجملة‏ ‏المفيدة‏، ‏وسبنى ‏سبا‏ ‏ازعج‏ ‏طلبتى ‏حين‏ ‏طالبونى ‏بالرد‏، ‏لكن‏ ‏الأصدقاء‏ ‏اخبرونى ‏بأنه‏ ‏هما‏ ‏يشرفنى ‏أن‏ ‏يأتى ‏هذا‏ ‏الهجاء‏ ‏من‏ ‏هذا‏ ‏القلم‏، ‏فلم‏ ‏أوافق‏ ‏هؤلاء‏ ‏ولا‏ ‏أولئك‏، ‏ورحت‏ ‏أردد‏ ‏بينى ‏وبين‏ ‏نفسى ‏قول‏ ‏ابى ‏العلاء‏ ‏انه‏ “ما‏ ‏كل‏ ‏نطق‏ ‏له‏ ‏جواب‏، ‏جواب‏ ‏ما‏ ‏تكره‏ ‏السكوت‏’، ‏ثم‏ ‏ضبطت‏ ‏نفسى ‏ادعو‏ ‏للكاتب‏ ‏من‏ ‏جديد‏ ‏أن‏ ‏يرزقه‏ ‏الله‏ ‏رزقا‏ ‏حلالا‏ ‏طيبا‏ ‏يغنيه‏ ‏عما‏ ‏يكون‏ ‏قد‏ ‏اضطر‏ ‏إلى ‏كتابته‏ ‏بحكم‏ ‏منصبه‏، ‏أو‏ ‏بحكم‏ ‏ما‏ ‏لا‏ ‏أدرى ‏لكن‏ ‏جملة‏ ‏وردت‏ ‏فى ‏هذا‏ ‏المقال‏ ‏تلمز‏ “من‏ ‏علمونى ‏التلاعب‏ ‏بالألفاظ‏’، ‏فراحت‏ ‏ترن‏ ‏فى ‏أذنى ‏وأنا‏ ‏أدعو‏ ‏بالسماح‏ ‏وأواصل‏ ‏الدعاء‏، ‏فرحت‏ ‏أطرد‏ ‏غيظا‏ ‏زاحفا‏، ‏فيتراكم‏، ‏فأطرده‏ ‏فيتراكم‏، ‏فعلمت‏ ‏أنه‏ ‏لا‏ ‏فائدة‏، ‏والأولى ‏بى ‏أن‏ ‏أبحث‏ ‏عمن‏ ‏علمنى ‏هذه‏ ‏الكتابة‏ (‏أو‏ ‏على ‏حد‏ ‏تعبيره‏ ‏التلاعب‏) ‏وإذا‏ ‏بى ‏أعثر‏ ‏على ‏بعض‏ ‏الاجابة‏ ‏فى ‏مقدمة‏ ‏لديوانى ‏بالعامية‏، ‏صدر‏ ‏منذ‏ ‏حوالى ‏عشر‏ ‏سنوات‏، (‏اذن‏، ‏فهذا‏ ‏الداء‏ ‏قد‏ ‏ازمن‏ ‏معي‏)، ‏وقلت‏ ‏أن‏ ‏خير‏ ‏رد‏ ‏على ‏هذا‏ ‏الكلام‏ ‏هو‏ ‏أن‏ ‏اقتطف‏ ‏من‏ ‏مقدمة‏ ‏هذا‏ ‏الديوان‏ (‏أغوار‏ ‏النفس‏) ‏مقاطع‏ ‏وابياتا‏ ‏تصلح‏ ‏لإيضاح‏ ‏هذا‏ ‏الذى ‏أريد‏ ‏قوله‏، ‏وحين‏ ‏فعلت‏ ‏وجدتنى ‏أمام‏ ‏صورة‏ ‏تصف‏ ‏الجارى ‏الآن‏ ‏مما‏ ‏يسمى ‏انتخابات‏ ‏فاسميتها‏ “السيرك‏’ ‏وقلت‏ ‏لعل‏ ‏هذا‏ ‏الشعر‏ ‏القديم‏ ‏يؤكد‏ ‏موقفى ‏منذ‏ ‏قررت‏ ‏فى ‏نفس‏ ‏مقدمة‏ ‏هذا‏ ‏الديوان‏، ‏أني‏:‏

‏”أنا‏ ‏رايح‏ ‏أقول‏ ‏كل‏ ‏اللى ‏عارفه‏، ‏حتى ‏لو‏ ‏جانى ‏الفقى، ‏مددنى ‏فى ‏الفلكة‏ ‏وقطع‏ ‏جتتي‏’.‏

بقى ‏دى “السيرك‏”

دى ‏المركب‏ ‏الماشية‏ ‏بلا‏ ‏دفة‏، ‏ولا‏ ‏مقداف‏، ‏حتشرد‏ ‏مننا‏ ‏وأوعى ‏الشقوق‏ ‏توسع‏ ‏يا‏ ‏نايم‏ ‏فى ‏العسل‏ ‏لا‏ ‏المية‏ ‏تعلى، ‏تزيد‏، ‏تزيد

مية‏ ‏عطن‏، ‏تكسى ‏الجلود‏ ‏بالدهننة

‏***

القلم‏ ‏صحصح‏ ‏ونط‏ ‏الحرف‏ ‏منه‏ ‏لوحده‏ ‏بيخزق‏ ‏عينيه

‏***

بصراحة‏ ‏أنا‏ ‏خفت

خفت‏ ‏من‏ ‏القلم‏ ‏الطايح‏ ‏فى ‏الكل‏ ‏كليلة

قلت‏ ‏أعقل‏ ‏بابن‏ ‏نفسي

قلت‏ ‏حاسب‏ ‏م‏ ‏الفضايح‏ ‏والجرس

قلت‏ ‏عيش‏ ‏زى ‏اللى ‏عايشين‏ ‏والسلام‏ (!!)‏

بس‏ ‏والله‏ ‏يا‏ ‏عالم‏ ‏لم‏ ‏قدرت

قلت‏ ‏اخطف‏ ‏نظرة‏ ‏عالماشى ‏واغمض‏ ‏من‏ ‏جديد

هيه‏ ‏نظرة‏ – ‏واللى ‏خلقك‏ – ‏لم‏ ‏تنيتها

بس‏ ‏شوفوا‏ ‏اللى ‏حصل‏:‏

بصيت‏ ‏لقيت‏ ‏الزفة‏ ‏بتلف‏ ‏الضريح‏ ‏لم‏ ‏بطلت‏ ‏

وتقول‏ “مدد‏”

بس‏ ‏العمامة‏ ‏اتغيرت

‏***

واللى ‏خايف‏ ‏من‏ ‏خياله

واللى ‏خايف‏ ‏من‏ ‏العساكر‏ ‏والرقيب

واللى ‏بيوزع‏ ‏تذاكر‏ ‏يا‏ ‏نصيب

واللى ‏بيفرق‏ ‏دوا‏ ‏ضد‏ ‏الذنوب

واللى ‏ماشى ‏يشق‏ ‏ف‏ ‏بطانة‏ ‏الجيوب

والعرايض‏، ‏والجرايد

واللى ‏بيرصوا‏ ‏الكلام‏:‏

‏”قف‏ ‏مكانك‏، ‏أو‏ ‏تأخر‏: ‏للأمام‏!!‏

بخروا‏ ‏سيدنا‏ ‏الإمام

سر‏ ‏بضهرك

والعرق؟‏ ‏الكوز‏ ‏بكام؟‏”

كنظام‏ ‏الانتخابات‏:‏

واللعب‏ ‏داير‏ ‏ليل‏ ‏نهار‏ ‏لم‏ ‏ينقطع

والسيرك‏ ‏صاحبه‏ ‏واقف‏ ‏لى ‏بيلف‏ ‏العصا‏،‏

ويقول‏ ‏بعز‏ ‏ما‏ ‏فيه‏:‏

‏”أهو‏ ‏دا‏ ‏اللى ‏ممكن‏،‏

واللى ‏عاجبه‏”

‏* ‏أنا‏ ‏مش‏ ‏عاجبنى، ‏هه‏، ‏ولازما‏ ‏يتحكى ‏كل‏ ‏اللى ‏جارى ‏لأجل‏ ‏ما‏ ‏الناس‏ ‏تنتبه‏ ‏قبل‏ ‏الطوفان‏ ‏أيوة‏ ‏دنا‏ ‏دينى ‏كبير

للناس‏، ‏لكل‏ ‏الناس‏ ‏حاقول رد‏ ‏الجميل‏ ‏للطير‏ ‏بينزف‏، ‏من‏ ‏الألم‏ ‏قدام‏ ‏عيونى ‏

قالوا‏ ‏مريض‏ ‏لكنه‏ ‏أستاذ‏ ‏الأساتذة‏ ‏كلهم‏ ، ‏علمنى ‏أشوف‏.. ‏علمنى ‏أصحى، ‏علمنى ‏ضرب‏ ‏النار‏ ‏بكلمة‏ ‏صدق‏ ‏طالعة‏ ‏مولعة‏ ‏تحرق‏ ‏عبيد‏ ‏الضلمة‏ ‏والتفويت‏ ‏وشغل‏ ‏الهمبكة‏ ‏وتنو‏ ‏السكة‏ ‏لاخوان‏ – ‏الشقا

‏***

أنا‏ ‏لى ‏الناس‏،‏وومادمت‏ ‏باحس‏، ‏والحبر‏ ‏بتاعى ‏ميه‏ ‏نار‏، ‏راح‏ ‏أقول‏، ‏والخايف‏ ‏يبقى ‏يوسع‏، ‏يطرطش‏، ‏أو‏ ‏تيجى ‏ف‏ ‏عينه‏ ‏شرارة‏، ‏أو‏ ‏لا‏ ‏سمح‏ ‏الله‏، ‏يكتشف‏ ‏أنه‏ ‏بيحس‏، ‏أنا‏ ‏مالى، ‏أنا‏ ‏لى ‏الناس‏، ‏وخلاص‏.‏

لذلك‏ ‏أقول‏ ‏لهذا‏ ‏الذى ‏كتب‏: ‏ان‏ ‏المسألة‏ ‏قديمة‏ (‏رقم‏ ‏الايداع‏: 3068 / 1978 !!!) ‏وخلاصتها‏ “مديدى” (‏وفى ‏الاعادة‏ ‏افادة‏):‏

‏* ‏إن‏ ‏الناس‏ ‏هم‏ ‏الذين‏ ‏علمونى ‏شرف‏ ‏حمل‏ ‏القلم

‏* ‏والألم‏ ‏الشريف‏ ‏هو‏ ‏الذى ‏أيقظ‏ ‏وعيى‏.‏

‏* ‏وصفتى ‏التى ‏أعتز‏ ‏بها‏ ‏هى ‏انى “مواطن‏ ‏مشارك‏’ (‏وأحسب‏ ‏أن‏ ‏هذه‏ ‏هى ‏الصفة‏ ‏التى ‏أدلى ‏بصوتى ‏وأنا‏ ‏اتمثلها‏)‏

‏* ‏والمشاركة‏ ‏تتضمن‏ ‏اعلان‏ ‏الرأى ‏بصوت‏ ‏مسموع‏ ‏مادامت‏ ‏الفرصة‏ ‏متاحة‏.‏

‏* ‏والفرصة‏ ‏متاحة‏ ‏بفضل‏ ‏مساحة‏ ‏الديمقراطية‏ ‏الحالية‏، ‏وكرم‏ ‏الوفد‏، ‏والأهالى ‏وغيرهما‏ ‏فى ‏تقبل‏ ‏ونشر‏ ‏رأى ‏مستقل‏ ‏دون‏ ‏أدنى ‏حرج‏ ‏من‏ ‏تحفظاتى ‏الضمنية‏ ‏على ‏حزبيهما‏.‏

‏* ‏والرأى ‏الذى ‏أحاول‏ ‏أن‏ ‏أوكده‏ ‏منخلال‏ ‏سلسلة‏ ‏المقالات‏ ‏هذه‏ ‏هو‏: ‏إن‏ ‏كلا‏ ‏من‏ ‏الوفد‏ ‏والتجمع‏ ‏هما‏ ‏حزبان‏ ‏طبيعيان‏ ‏لهما‏ ‏وجودهما‏ ‏فى ‏الشارع‏ ‏المصرى، ‏رغم‏ ‏محدوديته‏ ‏بسبب‏ ‏ظروف‏ ‏قانون‏ ‏الأحزاب‏، ‏والقوانين‏ ‏سيئة‏ ‏السمعة‏، ‏وتعود‏ ‏الاعتمادية‏ ‏على ‏السلطة‏… ‏الخ‏.‏

‏* ‏وأخيرا‏ ‏فأنا‏ ‏لست‏ ‏ضد‏ ‏الحزب‏ ‏الوطنى، ‏واعترف‏ ‏لكثير‏ ‏من‏ ‏رجاله‏ ‏بالإخلاص‏ ‏رغم‏ ‏سوء‏ ‏التوجه‏، ‏أنا‏ ‏لست‏ ‏ضده‏ ‏لأنه‏ ‏لم‏ ‏يوجد‏ ‏بعد‏، ‏فلجنة‏ ‏الأحزاب‏ ‏الحقيقية‏ (‏الشارع‏ ‏المصرى‏) ‏لم‏ ‏تصدر‏ ‏موافقتها‏ ‏على ‏تكوينه‏، ‏لأن‏ ‏معالمه‏ ‏لم‏ ‏تتضح‏ ‏أصلا‏ ‏حيث‏ ‏أنه‏ “حزب‏ ‏تحت‏ ‏التأسيس‏ ‏المستمر‏” ‏وهذا‏ ‏هو‏ ‏موضوع‏ ‏المقال‏ ‏التالي‏.‏

اترك تعليقاً

لن يتم نشر عنوان بريدك الإلكتروني. الحقول الإلزامية مشار إليها بـ *